Jérôme Lambert, aspirant-berggids

Passie die hoge toppen scheert

22 november 2010,

De Belgische berggidsen kan op de vingers van twee handen tellen. Op het einde van 2009 daalde het aantal zelfs tot onder het tiental. Echt verwonderen zal dit niet, want echt hoge toppen zal je in België niet snel vinden. Het zijn de enkelingen, aangevuurd door hun passie voor de bergen, die besluiten de lange en moeilijke opleiding tot berggids aan te vatten.

In september van dit jaar mochten twee Belgen trots hun kaart van aspirant-berggids van de Association Suisse des Guides de Montagnes (ASGM) in ontvangst nemen; de Kortrijkenaar Stijn Vandendriessche en Jérôme (Djai) Lambert uit de Saint Georges, dicht bij Jodoigne. Deze laatste offerde enkele minuten van zijn kostbare tijd op om onze vragen te beantwoorden.

Belclimb: Proficiat, Jérôme. Staat berggids worden voor jou gelijk aan het realiseren van een levensdoel?

Jérôme: Het is al zeker het doel van het moment. Ik ben ondertussen al enkele jaren bezig met me voor te bereiden, maar tegelijkertijd is het ook het resultaat van de weg die ik tot op dit moment afgelegd heb.

Berggidsen zijn vaak geroutineerde alpinisten. Denk maar aan Jan Vanhees, gediplomeerd door het ENSA en drie achtduizenders op zijn actief. Naar wie kijk jij op, kan je een voorbeeld aanwijzen?

Ik heb niet echt een 'held'. Ik hou wel enorm van het beeld van berggids als 'métier', als stiel. Ik heb wel heel veel respect voor de gidsen uit de goede oude tijd zoals Gaston Rébuffat, Armand Charlet, Alexander Burgener. Het waren mannen die 600 treden moesten uithakken om de Face Nord des Courtes te beklimmen! Dat waren nog eens tijden!

De criteria van de UIAGM stellen dat je om als land erkend te worden door de organisatie al de examens op eigen bodem moet kunnen houden. Dat gaat natuurlijk niet in België, Nederland, of pakweg Denemarken. Heeft dit je keuze voor Zwitserland mee bepaald?

Ik woon ondertussen al 7 jaar in Zwitserland. In eerste instantie trok ik naar Zwitserland om er een seizoen te werken als skimonitor voor een Zwitserse skischool in Grimentz in december 2003. Daarna ben ik ginder blijven hangen voor de winter van 2004 op 2005. Sindsdien ben ik niet meer naar België teruggekeerd om te werken en heb ik me geïnstalleerd in Valais, in de Val d'Anniviers.
Ik ben verliefd geworden op de regio. Ik heb ondertussen ook werk gevonden voor in de zomer en heb me aangesloten bij de plaatselijke bergclub waar ik klimcursussen begeleid en bergtochten organiseer. Ondertussen hebben de Anniviards me helemaal opgenomen en heb ik al 7 seizoenen op rij kunnen skiën om het Zwitserse brevet van skimonitor te bemachtigen.

Dankzij de aanmoedigingen van bevriende berggidsen en aspirant-gidsen heb ik me uiteindelijk ook ingeschreven voor de opleiding van berggids.

Waarmee kan je de opleiding die jij gevolgd hebt vergelijken?

Het Zwitserse systeem is heel verschillend van dat in Frankrijk. Het is een opleiding die, naast de hoge technische vereisten, heel sterk gebaseerd is op de omkadering van de klant, groepsmanagement en pedagogie. Het niveau van het skiën ligt heel oog, en bepaalt in grote mate wie in aanmerking komt voor de opleiding. De opleiding is modulair opgebouwd, en volledig geprivatiseerd, en daarom duur!

Er is geen toelatingsproef zoals dat in Frankrijk wel het geval is. Maar, bij elke module kan je wel afvallen. Het doet wat denken aan de opleiding van de Club Alpin Belge, maar dan gecondenseerder. En dat ligt me wel meer.

De opleiding ziet er als volgt uit:

Ingangsexamen waarbij er een globale evaluatie van het technisch niveau wordt gemaakt
Module lawines en oriëntatie: 10 dagen
Praktische en theoretische vorming met een technisch examen skiën, zowel voor dalen als stijgen, praktische en theoretische examen oriëntatie en de studie van de sneeuw. Beheersen van methoden om het gevaar op lawines te verminderen ...
Module ijswatervalklimmen: 3 dagen
Module eerste hulp in de bergen zowel als basis geneeskunde voor in de bergen: 3 dagen
Module winterskiën: 17 dagen
Tourskiën, fysieke test (3500m hoogteverschil in één dag), technieken voor het skiën in de bergen, oriëntatie in het terrein, groepsmanagement, plannen van lessen, inschatten van lawinegevaar, ...
Module sportklimmen: 7 dagen
Klimmen 6c/7a, touwtechnieken
Module alpinisme in de zomer: 17 dagen
Ook hooggebergte, lange rotsroutes, en hoe lesgeven komen aan bod. Reddingstechnieken, ijsklimtechnieken (gebruik stijgijzers, hoe met verschillende piolets werken, alles op maat van de klant leren afstemmen), rotsklimtechnieken, klimmen op bergschoenen en klimschoenen, leren afdalen, ...

Welk parcours moet je nog afleggen vooraleer je het diploma van gids op zak hebt?

Nu moet ik als aspirant-gids een jaar en half gidsen. Ik moet 40 lessen met klanten onder het toeziend oog van verschillende gidsen geven, en ik moet ook een nieuw aantal lessen ontwikkelen.
Tijdens deze periode moet ik ook nog twee modules volgen; een module over management, boekhouden en communicatie. De tweede module heet 'Nature et environnement' en daarbij word je geëxamineerd over de geologie en de fauna en flora.

Als dit alles achter de rug is, moet ik nog voor twee andere modules slagen; als gids 15 dagen in de winter en 15 dagen in de zomer werken.

Vooraleer je aan deze opleiding begon, was je een verdienstelijk sportklimmer. Vanwaar deze ommekeer?

Het gaat zeker niet om een ommekeer. Ik ben altijd al behoorlijk polyvalent geweest; ik ben altijd al een grote liefhebber van het skiën en van freeride geweest. En, ik klim nog altijd. Het is meer een evolutie, een soort continuïteit.
Ik probeer nog steeds meerdere keren per week in de zaal te gaan klimmen, en in de lente en de herfst klim ik ook nog heel veel.
Ik open ook routes hier in de regio. Ik ben nog steeds heel erg begaan met het sportklimmen, maar dan op een andere manier.

Het is wel zeker zo dat het veel moeilijker is om sterke sportklimprestaties neer te zetten als je heel de winter skiet en in de zomer 10 uur per dag wandelt. Ik heb minder tijd om echt hard te klimmen, maar ik kan er ook van genieten om op het tempo van de seizoenen te leven.

Wat denk jij van de evolutie van het alpinisme? Denk maar aan de horden klimmers die in één dag de Mont Blanc ophuppelen, en in mindere mate aan wat er op de Everest aan de gang is?

Voor mij heeft dat niet echt met alpinisme te maken. Er zijn nu eenmaal klanten die een Mont Blanc of een Cervin willen doen zonder zich daarbij in te moeten schrijven voor een training met zowel technische als fysieke componenten. Het zijn dan ook geen echte alpinisten, maar consumenten. Het is een deel van het cliënteel, dat is zeker zo. Maar, het toerisme kan er zo ook de vruchten van plukken. Weet ook dat de eerste alpinisten rijke Britten waren. Het maakt deel uit van de geschiedenis van het alpinisme. Nu nemen ze evenwel de bovenhand!

Dit consumeren is echt wel in de mode nu. Ik betaal een gids die me naar de top brengt, en maandag op kantoor kan ik tegen al mijn collega's vertellen wat ik dit weekend heb weten te realiseren. Voor mij gaan deze mensen straal voorbij aan de essentiële waarden van het alpinisme, maar ik ga die mensen niet veroordelen. Er zijn ook mensen die op die manier in contact komen met onze sport en dan op hun beurt het alpinisme binnenrollen.

Als je een van de vele mooie momenten in de bergen zou moeten uitkiezen, welke zou dat dan zijn?

Dat is wel heel moeilijk, er zijn zoveel mooie momenten! Maar, tijdens de opleiding tot aspirant-gids in Valais hebben we in de Mischabel 9 toppen van meer dan 4000 meter in 5 dagen gedaan. En dat was wel heel memorabel.

Weinig gidsen kunnen leven van gidsen alleen. Wat zijn jouw plannen van zodra je je diploma op zak hebt? Wat zijn je volgende projecten?

Ik hoop dat ik wel van het gidsen zal kunnen leven in de toekomst. Ik weet wel dat het niet altijd even makkelijk gaat zijn, zeker niet in de mindere seizoenen. Maar, ik heb hier meerdere vrienden in de regio die van het gidsen kunnen leven. Ik werk ondertussen ook met jongerenclubs. Ik reken ook nog op mijn opleiding van industriële touwtechnieken. Ik houd me verder ook bezig met een lokaal klimzaaltje en investeer in de alpinistenclub van Sierre.

In de winter geef ik ook skilessen aan gehandicapten en gids minder mobiele mensen. Dat is dan weer een andere tak van mijn werk waar ik enorm van houd omdat het zo verrijkend is.

Ik heb ook een diploma als gespecialiseerd leraar. Misschien vind ik opeen dag een sociaal project gelinkt met bergsport waar ik me voor kan inzetten. Het diploma van gids staat hoog aangeschreven in Zwiterland en kan deuren openen in heel verschillende domeinen omdat het voor positieve eigenschappen als verantwoordelijkheid staat. En dat laat werkgevers zeker niet koud.

Maar, dat is allemaal maar toekomstmuziek. Voorlopig werk ik 40% van de tijd en de rest offer ik op aan het gidsen en het trainen voor de laatste loodjes van de opleiding.

Succes!

Hube

(0)

Drukken