Wilderness First Responder

Van 26 november tot 4 december 2003 werd er in België voor de achtste keer op rij een Wilderness First Responder cursus georganiseerd door Outward Bound België. De cursus wordt gegeven door instructeurs van de Amerikaanse Wilderness Medical Associates die een belangrijke referentie zijn op wereldvlak qua wilderness emergency medical training.
De organisatie werd opgericht in 1978 door Peter Goth om een medische screening te voorzien voor Outward Bound USA en is ondertussen dus uitgegroeid tot iets groots. Wat is wilderness medecine? Naast de normale EHBO-onderwerpen behandelen WMA-cursussen drie specifieke problemen : langdurig patient management, extreme omgevingen en beperkte hulpmiddelen. Daarom is improvisatie een vereiste in de wilderness setting.

We verzamelden met 11 personen om 9 uur 's ochtends in het Outward Bound huis in Lustin. Het was een bont gezelschap van Nederlanders, Belgen, een Slowaak, een Brit en een Italiaanse Cyprioot dat zich kon verheugen op negen dagen cursus onder deskundige begeleiding van Tom en Georgia, de twee Amerikaanse instructeurs die ons gingen onderdompelen in de geheimen van de medische wereld en de complicaties van het outdoor-gebeuren erop.

Na een uur administratieve rompslomp kregen we de eerste theorielessen voorgeschoteld. Eerst werd de wettelijke omkadering kort geschetst zodat we tenminste wisten wat we in theorie mogen doen als hulpverlener. Tom wist er direct bij te vermelden dat dat een typisch Amerikaans aspect was aan de cursus en dat hij er daarom hier niet veel aandacht aan ging besteden. De advocaten kwamen hem precies ook al de oren uit. Wat niet wegnam dat we duidelijk te horen kregen wat we allemaal mogen en kunnen doen. Hierna werd er aandacht besteed aan CPR, de 3 hoofdsystemen van het menselijk lichaam en hoe de patiëntbenadering dient te gebeuren  Dit gebeurde dan via het Patient Assessment System (PAS).

Vanaf de tweede dag begint alles echter een ineenvloeiende waas te worden van allemaal belangrijke punten. Kwamen onder andere aan bod: Astma, anaphylaxis, ademhalingsstoornissen, hartaanval, diabetes, hoogteziekte, brandwonden, oedeem, femurfracturen, dislocaties, giffen, bevalling, bevriezing, verdrinking,...

De theorieles was heel uitgebreid maar de praktijk moest absoluut niet onderdoen. PAS-drills, simulaties en eenvoudigweg praktijklessen ivm backboards, splints, epinephrineinjecties, e.a. zorgden voor de nodige automatisatie en toepassingen van alles wat we leerden. Alzo werd 9 uur per dag gevuld met les en daarnaast kregen we nog genoeg huiswerk mee om 's avonds zeker twee uur mee zoet te zijn. En studeren moesten we, vermits we op het einde van de cursus een examen theorie en praktijk hadden waar 80% een minimum was.

Uiteindelijk bleek het belangrijkste van heel de cursus toch te zijn dat je logisch ging nadenken en alles mooi op een rijtje ging zetten. Hiervoor was het PAS een handig skelet waar je je volledige handelingswijze rond kunt opbouwen. Het PAS is een schema dat je volgt om een patiënt juist te benaderen beginnend met een veiligheidsanalyse waarna je overgaat tot het bepalen van de mogelijke kwetsuren en het bepalen van aantallen patiënten en redders en de prioriteiten. Dat deel wordt Scene size-up genoemd waarna je overgaat tot de Intial assesment. Hierin controleer je de drie hoofdsystemen van het menselijk lichaam en tracht je deze terug te corrigeren indien nodig. Eenmaal dat in orde is kan je beginnen denken aan de minder belangrijke -lees niet levensbedreigende- kwetsuren en de geschiedenis van het ganse voorval in de Focused history en Physical exam. Ook belangrijk is de manier waarop je alle gegevens bijhoudt om zelf te kunnen gebruiken of om te rapporteren aan beter opgeleide hulpverleners. Hiertoe maakten we gebruik van de SOAP-notes (Subjective, Objective, Assessment en Plan).

Het tofste waren natuurlijk de simulaties. De eerste speelde zich gewoon af op het grasveld onder het hoog touwenparcours van Outward Bound in Lustin en diende enkel om gewoon te raken aan het idee achter de simulaties. Dit concept werd op zijn Amerikaans kortweg samengevat als: What you see is what you get! Als ze spuitend bloed wilden simuleren dan zouden ze het wel laten spuiten.
Vervolgens doken we tweemaal het bos in en als spetterende afsluiter had men ook een grotsimulatie voor ons in petto. De problemen die ons voorgeschoteld werden waren enorm divers. Een gebroken kabel van een touwenparcours zorgde voor hersenschuddingen en beenbreuken, een epileptische zekeraar bracht zijn klimpartner tot het ontwrichten van zijn schouder en de toekijkende en hulpzoekende vriendin tot uitglijden en buikdoorboring door een paaltje, drie kampeerders die boven hun gasvuurtje sigaretten roken en overdonderd worden door een onweer gaven dan weer de nodige brandwonden een ademhalingsstilstand en gescheurde trommelvliezen (o zo grappig) en de grot... ja, die zorgde voor een massa zweet bij het evacueren. Waarom moeten alle speleo?s ook hun ruggengraat beschadigen?

Je kan je nu afvragen wat er zo 'wilderness' aan was. Op verschillende vlakken geeft deze cursus een meerwaarde ten opzichte van de normale diepgaande EHBO-cursussen. Ten eerste zijn er de zes wilderness protocols, met name: Epinephrine-toediening bij zowel asthma als anaphylaxis, het herpositioneren van indirecte dislocaties van schouder, knieschijf en vingers, starten en eindigen van CPR, het clearen van de ruggengraat en dus ook het ruggemerg en het verwijderen van voorwerpen uit wonden (bv. ijsbijl door de dij).
Deze zes speciallekes leer je uitvoeren en mag je toepassen indien je je in de wilderness-context bevindt en onder nog extra specifieke criteria. Telkens omdat deze uitermate noodzakelijk zijn om het leven van de patiënt veilig te stellen of om evacuatie en behandeling mogelijk te maken. Daarnaast leer je ook op deze cursus te improviseren met de materialen die hebt (Draagberries van ski's, spalken met tentpaaltjes, enz) maar ook met alles wat je geleerd hebt. Soms komt het er immers op aan een risk-benefit-keuze te maken.

Het was absoluut een uitermate leerrijke ervaring en des te aangenamer dankzij de hele groep.

Tot slot: We leerden op de cursus ook een apart taaltje van acroniemen dat je in staat stelt alles kort en eenvoudig weer te geven. PAS en SOAP zijn er twee voorbeelden van. AMFYOYO is er nog een beter: Adios, motherfucker, you're on your own

Ik dank Tom en Georgia voor de enthousiaste wijze waarop ze de cursus gegeven hebben en de hele groep( Wim, Wim, Jo, Ine, Tom, Adriaan, Kevin, Mauro, Ori en Adinda) voor de aangename samenwerking en toffe avondlijke niet-studeer-uren. Ook sponsors zijn er om bedankt te worden: Kariboe, Rongen Consult en Outward Bound België

Tijl

Meer info: www.outwardbound.be en www.wildmed.com 

Je moet ingelogd zijn om een commentaar toe te voegen
Inloggen
Registreren