Crashpads

21 november 2002,

Geschiedenis

Crashpads zijn een tamelijk recent fenomeen. Ondertussen wordt er in Fontainebleau al een flinke eeuw geklommen met 60 jaar nadruk op het pure boulderen. Waarom zijn crashpads dan vooral iets van de laatste 10 jaar? Het gebruik van magnesium en de dynamiek bij het klimmen hebben boulderaars tenslotte al decennialang overgenomen van gymnasten. Waarom dan zo lang wachten om ook de valmatten uit de turnclub mee te nemen?

Toen ik crashpads voor het eerst zag vond ik het allemaal een beetje belachelijk. Je zag ze dan afkomen met hun grote lompe matrassen, laddertjes, pofballen en borstels. Waar was de puurheid van het blokklimmen gebleven? Tenslotte werden problemen als Big Boss en L'Abattoir ook zonder crashpad en al die andere hulpmiddelen geklommen. In goede Old School stijl: klimschoenen, pofbal, kokosmatje en vooral géén magnesium. Ik had het mis, en het is deze mentaliteit die ervoor gezorgd heeft dat crashpads zo laat ontwikkeld zijn.

Crashpads waren toen lelijke misbaksels gefabriceerd door doe-het-zelvers die schuimrubber tussen tapijt bonden. In sommige bouldergebieden (Squamisch, Canada) werden er zelfs vaste tapijten bevestigd onder belangrijke problemen. En verschillende van de klassieke boulderproblemen in Camp IV (Yosemite, USA) hebben hun bestaan te danken aan de nabijheid van Yosemite Lodge en zijn makkelijk te stelen matrassen. Zo bv. Bachar Cracker.

Het is in Hueco Tanks in de VS en in Fontainebleau dat de eerste echte pad people opdoken en de eerste commerciële crashpads gemaakt werden.

De opkomst van de crashpad had alles te maken met een verschuiving in ethiek en de populariteit van sportklimmen en klimhallen begin jaren 1990: meer en meer werd de puurheid en moeilijkheid van extreme bewegingen opgezocht i.p.v. de grootsheid van lange routes. Het resultaat kennen we: een ware renaissance van het boulderen. Maar de boulderaar van vandaag is niet die van vroeger: waar hij vroeger in alle eenzaamheid z'n circuitjes afwerkte kan hij vandaag de dag urenlang op hetzelfde probleem werken. Daarbij is geen enkel hulpmiddel hem te veel. Boulderen is dus ook een beetje iets voor materiaal-fetisjisten geworden.

Waarom Crashpads?

Waarom tot 300 euro neertellen voor iets wat in essentie niet meer is dan samengebonden schuimrubber? Een zware val bij het sportklimmen is al gauw fataal, bij een mislukte boulderval gaat het maar om een stel gebroken enkels, nietwaar?
Niet fataal, maar wel knap lastig, zo 6 maanden gips.

Je lichaam zal je bovendien dankbaar zijn na 20 jaar afspringen. De impact op rug, knieën en enkels is niet te onderschatten: hardlopers gebruiken wel luchtkussenschoentjes, maar klimmers springen zonder schroom van enkele meters hoog op harde ondergrond.

Crashpads geven ook padded courage: zeker voor de zwaardere routes dien je een choreografie perfect in te studeren tot die feilloos uitgevoerd kan worden. Een beetje extra comfort bij het werken op een probleem kan geen kwaad. Zeker als je regelmatig alleen klimt.

Tenslotte zijn er nog de niet te onderschatten leeggangerskwaliteiten van crashpads: een crashpad is ook bed, zetel of tafeltje om de avonden aangenaam door te brengen.

Gebruik & Veiligheid

Een crashpad gebruik je in normale situaties met de harde kant naar boven. In lage, extreem overhangende routes kan het soms comfortabeler zijn om de zachte kant naar boven te leggen.

De kunst van het veilig gebruiken van een crashpad ligt 'm in de juiste plaatsing. Allereerst moet je de plek uitzoeken waar je het meeste kans maakt om te vallen. Dit is niet noodzakelijk de plek waar er op de grond bv. een wortel uitsteekt of een rotsblok ligt. Uitzondering hierop is als er een groter gevaar op blessure is bij een val buiten de crux-passage. Ook niet vergeten dat je in sommige passen gewoonweg niet mag vallen en dat afklimmen waar mogelijk altijd de beste optie blijft. Je rug zal je er dankbaar voor zijn.

Bij hoge, overhangende of dynamische problemen is het niet altijd makkelijk om de juiste plaats te bepalen. Je kan in het probleem klimmen en een paar gecontroleerde afsprongen doen, of een klein steentje tegen de rots gooien en kijken waar het terecht komt. Als er nog klimmers in de buurt zijn met ongebruikte pads, vraag dan om ze te gebruiken. Crashpads kan je stapelen, naast elkaar leggen, rond een boom binden: voor de hogere problemen worden er soms ware mozaiëken kunstwerkjes gemaakt. Ook rugzakken en kledij kunnen over wortels gelegd worden.
Wees creatief maar zorg er wel voor dat je boeltje een beetje stabiel blijft, bv. door je crashpad te verankeren aan uitstekende rotsen of wortels. Crashpads op steile hellingen krijgen soms surfplank-allures.

Veel klimmers maken de fout om een crashpad vlak bij de wand te leggen om nog snel hun schoentjes te kunnen kuisen. Daarvoor heb je een apart cocosmatje. Sommige fabricanten bevestigen een matje op de crashpad. Leuk, maar dus minder nuttig dan je zou denken. Een crashpad dient om op te vallen, niet om een comfortabelere start te hebben.

Grote oneffenheden met je pad bedekken en denken dat je veilg bent is nog zo een fout. Duid in zo'n geval op z'n minst de gevarenzones met magnesium op je pad aan, want bij hoge vallen is een grote verborgen wortel het ideale recept voor gebroken enkels.

Een crashpad is bedoeld als een veilige landingzone. Leg geen rommel op je crashpad: geen borstels, magnesiumzakjes, blikjes, etc ... Een extra vermelding krijgen honden en luie vrienden/vriendinnen: wegjagen dat gespuis!

Let erop dat je door je crashpad niet te veel vertrouwen krijgt. Vergeet niet dat geen enkele crashpad je beschermt tegen een hoge, ongecontroleerde val, en dat je in zulke gevallen zelfs bij een val op je pad kans maakt iets te breken.

Vallen op een crashpad moet je leren. Van niet te hoog: door je kniën gaan. Van hoog je niet opspannen en laten verder rollen. op een dalle kan je je vaak omdraaien en naar beneden lopen als je afspringt, probeer dan verticale beweging in horizontale beweging om te zetten je kan veel van de impact opvangen door je te laten gaan en te lopen. Daarbij gekke bekken trekken of roepen mag.

Je kan vragen aan iemand om de crashpad te verleggen terwijl je klimt. Een stuk touw aan je crashpad binden is dan handig om te verslepen. Als je maar met twee bent is vaak je beste optie om van het verleggen af te zien en je gewoon te laten spotten.

Welke pad kiezen?

Waarom zijn crashpads zo duur? Crashpads zijn relatief arbeidsintensief om te maken en het gebruikte materiaal is niet meteen goedkoop. Een stuk kwaliteitsfoam om zélf een crashpad mee te maken kost snel even veel als een nieuwe crashpad. De bekleding van een pad is vaak van een duurzaam materiaal als cordura. Als je geen speciale afmetingen nodig hebt (bv. voor een crashpad die ook dienst kan doen als bed in een wagen), dan blijft kopen en niet zelf maken de beste oplossing.
De eisen die aan een crashpad gesteld worden, zijn ook niet mis: zo licht, absorberend en duurzaam mogelijk zijn. De uitdaging voor de fabrikanten is deze eigenschappen zo goed mogelijk te combineren. Dubbelgestikte naden, stevig materiaal, extra versterkte draaglussen, vervangbare foam zijn allemaal kenmerken van de betere pads.
Afhankelijk van grootte en kwaliteit kan je van 100 tot 500 euro gaan.

Ocun Als je een crashpad kiest moet je eerst en vooral op de hardheid van de pad letten. Dit hangt natuurlijk af van je lichaamsgewicht, maar over het algemeen is een harde pad een betere pad. Een trucje is op de pad gaan staan en licht omhoog springen: je mag met je hielen de grond zeker niet raken, maar de pad moet toch nog meegeven.

Over het algemeen koop je de grootste pad die je wil dragen. Monsterpads zoals de Flashed zijn leuk als ze eenmaal onder je liggen, maar je moet dat ding natuurlijk eerst naar de rotsen zeulen. De grootte hangt ook een beetje af van je klimstijl. Als je vooral circuits doet, dan neem je beter een kleine pad. Om te werken op één specifieke blok zijn grote pads beter geschikt.

Crashpads komen in hoofdzaak in 3 stijlen voor: Amerikaanse, Europese en Triple-Pad stijl. De Amerikanen hebben een voorkeur voor pads zonder scharnieren die op de rug gedragen worden, en waartussen je al je klimgerief makkelijk kan proppen. Voorbeelden: Flashed, Cordless, Snap.
Europeanen zijn minder obsessief over die scharnieren en dragen pads ook op andere manieren: schouderband, in de hand. Voorbeelden: Beal, Holdz. De Triple-pad tenslotte is een beetje het buitenbeentje. Een soort van zwitsers zakmes van een crashpad die omgebouwd kan worden tot een stoeltje en op alle mogelijke manieren gedragen kan worden.

Zealot: LOve Cusheon De pads Amerikaanse stijl hebben het duidelijke voordeel uit één stuk gemaakt te zijn. Er zijn dus geen scharnieren waarop je je enkels kan verstuiken. Dit heeft dan weer het nadeel dat de foam zachter moet zijn om de pad te kunnen dichtvouwen. Een design met scharnieren kan keiharde foam in de bovenlaag gebruiken, wat het absorptievermogen ten goede komt. De Triple Pad bewijst met z'n ingenieuze velcro-strips dat een veilig design mét scharnieren wel degelijk mogelijk is.

Tenslotte zijn er nog de leuke accessoires. Sommige pads komen met een lus zodat je spotter de pad over de grond kan slepen in traversées. Er zijn pads met zakjes voor sleutels of met een speciaal rugzakje dat in de pad past.

Alhoewel crashpads weinig onderhoud vergen, toch enkele tips. Crashpads kunnen inderdaad dienst doen als bed, maar hou er rekening mee dat je de levensduur van je foam verkort. En als het dan zover is, als je foam plat is: bij de duurdere fabrikanten (BBZ, Cordless) kan je apart foam krijgen ter vervanging. Gewoon even vriendelijk vragen en ze maken je wel een prijsje.

Crashpads getest

Tijdens een mooi Septemberweekendje Fontainebleau hebben we verschillende soorten pads getest. Omdat de webmaster van deze site te gierig was om zijn jaarbudget aan crashpads te besteden, hebben we het moeten doen met geleende pads.

Flashed (Buiten categorie)

Flashed Met z'n meer dan 2 vierkante meter oppervlak en z'n 5 inches dikte duidelijk de lieveling voor de diehard highball-fanaat. Alhoewel een uitgebreid draagsysteem voorzien is, vrezen we dat deze pad een beetje te lijden heeft onder z'n eigen overgewicht. Sommige stiknaden van het draag -en bindsysteem begaven het nét iets te snel om te overtuigen.
De pad zélf daarentegen is van topkwaliteit. Een betere landing hebben we nergens gevonden. Pure luxe die het comfort van de valmatten in de boulderhal benadert.

SOeScalade

Snap Duidelijk de minste van allemaal. Zowat het enige positieve eraan is de lage prijs. Goedkoop dus, maar de foam is van beduidend lagere kwaliteit en draagsysteem en sluitingen hebben het op mijn pad al meermaals begeven.
Herstellingen gebeurden tot nu toe wel gratis in Fontainebleau. Met betere foam zou dit een goedkoop alternatief zijn voor de Snap.

Snap

De pads van Snap zijn al een pak interessanter. Het is een pad Amerikaanse stijl zonder scharnieren. Relatief stevig, deftige foam, niet te hard, niet te zacht. In alles wordt het compromis gezocht, maar er is niets dat er écht bovenuit steekt. Een goede prijs/kwaliteit verhouding voor een pad dat vooral populair lijkt in Frankrijk.

BBZ Triple Pad

Triplle Pad Een ongewoon drie-delig design dat zich bewijst in het dagelijks gebruik. BBZ heeft een bijzonder oog voor details: alle naden zijn dubbel gestikt, er zijn verschillende draagmethodes voorzien, de pad kan makkelijk omgevormd worden tot zeteltje. Het enige wat ik mis op een pad van deze kwaliteit zijn metalen sluitringen.
De pads worden ontwikkeld in het boulderingmekka Fontainebleau (zie ook interview). Zowel bekleding als foam zijn van de hoogste kwaliteit en de pad is duidelijk voldoende hard. BBZ onwikkeld materiaal dat compromisloos naar de hoogste kwaliteit streeft, zonder daarbij rekening te houden met modeverschijnselen.

Beal

Béal Beal heeft sinds kort een volledig gamma aan boulderproducten: rugzak, crashpad, magnesium-emmer. Ook Beal gaat voor kwaliteit en is erg sober in z'n design. Een eenvoudige pad met foam van hoge kwaliteit.
Hier hebben we opnieuw te maken met één van de hardere pads. Leuk detail is de waterafstotende coating die je pad beschermt tegen de natuurelementen.

Conclusie

Kwalitatief gezien zijn de Beal en BBZ pads duidelijke winnaars en dus zeker de moeite waard voor de die-hard boulderaar. De Snap-pad is in alle opzichten voldoende en biedt een deftige prijs/kwaliteit verhouding, alhoewel we graag een hardere foam hadden gezien. Over de SoEscalade pad spreken we gewoonweg niet meer... De Chi-pad van Flashed valt in alle opzichten buiten categorie: duidelijk het beste valcomfort, maar z'n overgewicht maakt 'm een beetje onpraktisch.