25-9-2006

Canyoningtechnieken in de Barranco de Lapazosa

Bujaruelo ? Spaanse Pyreneeën

!!! De technieken die in dit artikel aan bod komen houden een zeker risico in. Probeer dit nooit zonder deskundige begeleiding indien u over onvoldoende ervaring beschikt !!!

Afgelopen zomer was het weer goed vertoeven in de Spaanse Pyreneeën. De grillen die de weergoden over heel Europa vertoonden had zo zijn positieve effecten voor de waterstand in de canyons. Eind augustus waren er soms dagen dat er junistanden merkbaar waren. Dergelijke hogere waterstanden mogen dan al een hogere fun-factor garanderen, ze houden ook extra risico in. Een gedegen kennis van alle mogelijke technieken is dan ten zeerste aan te raden. En waar zijn die technieken beter oefenbaar dan in de real life setting van een canyon?

Die gedachtegang in het achterhoofd houdende trokken we er op een goede dag in augustus op uit om de Barranco de Lapazosa af te dalen. De Lapazosa is een mooi uitgesleten canyon bestaande uit een opeenvolging van kleinere rappels. Sommige hiervan kunnen gegleden worden, anderen gesprongen. Eenmaal de canyon zich terug opent zijn er enkele hogere rappels. Onder andere twee rappels van 33 meter die je ook in een keer kunt doen als je over 60-meter touwen beschikt. Dat twee keer 33 gelijk is aan 60 meter moet me wel nog eens uitvoerig uitgelegd worden?

De charme van de canyon zit hem, dankzij de omringende toppen van om en bij de 2600 meter en de nabijheid van het nationaal park van Ordesa en Monte Perdido, in het hooggebergtegevoel. Verder zijn er meerdere échappatoiremogelijkheden en is het een canyon die doenbaar is vanaf de late lente. Om er te komen moet je wel een stevige wandeling van 45 minuten kunnen verteren, om vervolgens een drietal uur in de canyon door te brengen en een tiental minuutjes terug naar de auto te wandelen.

De eerste rappels daalden we met plezier af zonder al te veel tijd in speciale technieken te steken. Eenvoudig beginnen kan nooit kwaad. Al snel leek het ons, na wat spelen op enkel en dubbel touw en met een acht, pirana of een halve mastworp, niet slecht om de lessen van start te laten gaan. De logische opbouw volgende kwam eerst en vooral de clé d?arrêt aan de beurt. Logisch in die zin dat je eerst maar moet zien dat je veilig beneden raakt als een ander de touwen voor u op het anker installeert. De clé d?arrêt is een blokkeerknoop die toelaat om in volle afdaling te stoppen en de twee handen vrij te hebben. Zeer handig als het touw vastzit achter een blok of in een boom, als er een knoop in gesmeten is of als je gewoon een mooie foto trekken wilt.

De clé d?arrêt leg je als volgt:

• Maak met het rappeltouw een lus achter de acht
• Steek het rappeltouw als een lus langs voren door de eerder gevormde lus en laat dit op spanning komen
• Maak de tweede lus lang genoeg om een extra slag om de acht te draaien en steek de lus door die slag
• Om 100% veiligheid te waarborgen hang je vervolgens nog een leeflijn met zijn musketon door die laatste lus.

Dezelfde techniek is bruikbaar met andere afdaaltoestellen maar vraagt het nodige inzicht. Tevens is deze techniek de enige die zich nooit zal deblokkeren , zelfs niet bij een vrijhangende rappel met nog een slachtoffer als extra belasting. Daarbij is deze techniek het basisprincipe van vele andere technieken.

Bij een volgende rappel leek het ons aangewezen het zekeren van onderuit nog eens onder de loep te nemen. Het is een techniek die heel eenvoudig is maar de nodige aandacht vereist, ook wanneer alles goed lijkt te gaan en het saai begint te worden. Doel van deze manier van zekeren is dat de zekeraar beneden de taak van het rappelhand overneemt indien degene die afdaalt een fout maakt en het rappeltouw lost. De correcte uitvoering van deze techniek start bij een stabiele positie beneden aan de waterval en met zicht over het volledige verloop van de rappel. De zekeraar houdt het touw in zijn beide handen vast terwijl hij degene die afdaalt voldoende touw geeft om autonoom te kunnen afdalen. Best wordt het touw op schouderhoogte of hoger vastgehouden zodat een ferme ruk aan het touw voldoende zal zijn. Deze techniek kan enkel efficiënt werken indien de zekeraar voldoende snel reageert, anders kan de afdaler reeds een te hoge snelheid halen.

Een canyon met zoveel rappels als de Lapazosa brengt ook het nodige oprolwerk met zich mee. Om niet elke keer het volledige touw te moeten ont- en oprollen bestaat er de kitbag. Om een touw in te kitten zijn er enkele tips die je het leven eenvoudiger maken.
-Maak het onderste uiteinde van het touw steeds ergens bereikbaar vast
-creëer een doorlooppunt voor het touw en hang de kitbag lager ten opzichte van dit punt
-maak kleine compacte lussen in de kitbag en vul eerst een zijkant op zodat ook het onderste uiteinde makkelijk ontrolt
-vergeet niet het laatste uiteinde ook bereikbaar te bevestigen
Bij het installeren van een rappel kan de touwzak naar beneden geworpen worden en zal hij niet door de stroming meegenomen worden dankzij de knoop in het onderste touweinde. Bij een rappel, korter dan de halve lengte van het touw ontrol je slechts zoveel touw als nodig is door bijvoorbeeld af te dalen met de touwzak aan uw gordel.

Een laatste techniek die we kort herhaalden alvorens weer ten volle van de afdaling van de Lapazosa in sé te genieten was de debrayable du haut sur un brin. Deze manier van installeren van een rappel laat toe de wrijvingspunten gemakkelijk te verschuiven en een geblokkeerde persoon zeer snel te laten zakken, wat door deze laatste ten zeerste geapprecieerd wordt indien die onder de waterval geblokkeerd zit en een gratis neus- en mondspoeling ondergaat.
De techniek kan zowel op een halve mastworp als op een acht uitgevoerd worden. Hier deden wij het met een acht:

• Hang de touwzak aan het anker
• Steek het bovenste touweinde door het anker en laat het zakken tot de gewenste lengte (d.i. normaliter tot net boven het waterniveau van het onderliggende bassin)
• Installeer de acht aan de andere zijde van het anker (zijde waar de touwzak hangt)
• Leg nu een clé d?arrêt door het grote oog van de acht
• Test de belastbaarheid

Toen we eenmaal vonden dat plezier de bovenhand moest krijgen op het oefenen van technieken gingen we wat sneller vooruit en kregen we ook oog voor sprongmogelijkheden. Indien je op een gezonde manier wil springen zijn er enkele eenvoudige regels:

• Spring nooit met twee voeten tegelijkertijd maar zet eenvoudigweg een stap vooruit. Dit garandeert een stabielere vlucht.
• Zie dat je bij het raken van het wateroppervlak je benen gesloten hebt met de knieën licht gebogen. Het ene zorgt ervoor dat bij een mogelijk bodemcontact de kracht over beide benen wordt verdeeld terwijl de knieën liever amortiseren dan de volle kracht te verwerken krijgen. Ook de rug heeft het liever zo.
• Hou de armen gesloten voor de borstkas. Zo ontzie je het schoudergewricht, vermijd je een neusspoeling en worden de handpalmen een tintelend gevoel bespaard.
• Tracht zo recht mogelijk in het water te komen, vooral in functie van de rug maar ook enigszins voor het aangezicht.

Zo hadden we dan een korte maar vooral zeer plezante herhalingssessie achter de rug en konden we ervan op aan dat we weer een beetje basistechnieken heropgefrist hadden.
Keep it safe!!

Tijl