Insjallah! Traditioneel rotsklimmen in Zuid-Marroko.

Deel 1: In het spoor van Les Brown en Trevor Jones

As yet, rock climbing is an undeveloped activity in Morocco, but there are some sublime opportunities for the vertically inclined?
(The Lonely Planet Morroco, 6th Edition, p. 117)

Aan klimmogelijkheden in Marroko nochtans geen gebrek: van duizelingwekkend steile wanden in de Gorges de Todra tot alpiene klassiekers op Jebel Toubkal. Zelfs de nieuwe Petzl-catalogus laat de Maghreb niet onbesproken en vermeldt een recent meesterwerkje van Michel Piola: Les rivières pourpres, 16 lengtes kalkwand in de Hoge Atlas met moeilijkheden tot 7b+ en meerdere lengtes in de zevende graad. 

Daarom blijven de woorden undeveloped activity nog even door mijn hoofd spoken. Mijn fysieke voorbereiding is in elk geval ook een beetje onderontwikkeld gebleven. Op dat punt vormen Marroko en ikzelf alvast een fijne combinatie. Na ongeveer 1 uur vliegen leert de Lonely Planet me dat Taffraoute - onze eindbestemming - mogelijkheden biedt voor trekking en rotsklimmen maar bovenal dé ideale plek is om je een paar traditionele pantoffels aan te schaffen (rode kleur voor vrouwen, geel leder voor mannen ? fijn dat we dat weten). Voor wie zich beter informeert, is er echter meer te doen dan afdingen op lederwaren. Achter Touareg-blauwe deuren van een klein winkeltje op de hoek van de Souq bevindt zich écht interessante koopwaar: de kennis van Houssin Larrousi.

Terwijl de piloot meldt dat we boven Madrid vliegen, stuur ik mijn gedachten terug in de tijd. Volgens de informatie die we verzameld hebben, moet het ergens in de winter van 1991 geweest zijn. Voor Houssin wellicht een dag zoals alle andere. Al slenteren er op die bewuste dag in het droge seizoen enkele bijzondere toeristen door de Souq van Taffraoute: Les Brown en Trevor Jones, vermaarde Engelse rotsklimmers en alpinisten. Beide heren zijn berucht om hun eerste beklimmingen ?with a very bold approach?. Hun namen sieren de pagina?s van de klassieke boekwerken HARD ROCK & CLASSIC ROCK. En al worden ze stilaan een dagje ouder, hun klimniveau zegt meer over het doorzettingsvermogen van beide heren dan over hun leeftijd.*

Voor Houssin zien ze er echter uit als alle andere toeristen. Hij nodigt ze uit voor thee. Les en Trevor vertellen over hun oorspronkelijk plan om in Jordanië te gaan klimmen, over hoe de eerste golfoorlog roet in het eten heeft gegooid en ze overhaast van bestemming zijn veranderd. Hun doel: de Ameln-Vallei en het massief van Jebel El Kest, nabij Taffraoute in Zuid-Marroko. Houssin verkoopt aan Les en Trevor geen tapijten of pantoffels maar opent zijn schatkamer aan kennis over de wanden, geulen en terrassen van Tifghlte, Oumnesat en de Gorge de Tizgut. Hij is immers één van de weinige locals die af en toe trekkers meeneemt op bergtochten. De vragen van Les en Trevor kan hij moeiteloos beantwoorden. Kan men de Tête de Lion of de Lions Face - zoals zijn Engelse gasten hem noemen - afdalen via de couloirs aan de Oostzijde? Houssin legt hen graag uit hoe dat kan. Meer dan eens wordt zijn jarenlange fascinatie voor rots beloond met een instemmend knikken van het Britse pioniersduo. Enkele dagen later openen Les Brown en Trevor Jones de eerste echte klimroute op het massief van Tifghlte  ? Original Route - 275m ? 5A .  

Het fasten seatbelts-teken floept aan en de luide bliep maakt me wakker uit mijn dromen en denken over Les, Trevor en Hoessin. Een kwartiertje later taxiën we op het asfalt van de luchthaven van Agadir. Na nog wat gezeur van een lokale douanier - hij wil maar niet snappen dat we zonder reisorganisator of reisbureau naar Marroko komen - laden we ruim 60kg baggage in onze huurauto. We beginnen aan de spectaculaire autorit van 180km richting Taffraoute.
Een dikke drie uur later duikt de zon achter de bergen. In het aardedonker schuifelt onze Citroën C3 Taffraoute binnen. Aan de rotonde aarzelen we welke richting we op moeten.  Er klopt iemand op de zijruit: ?Bonjour, moi je suis Houssin. Vous allez-ou??. Zijn ogen vallen op het materiaal op de achterbank??Ah des alpinistes, moi je suis un ami de Trevor Jones et? Chris Bonington? Claude Davies?? Moi,je les connais?.

Enkele dagen later begrijpen we dat de naam Houssin in Taffraoute evenveel voorkomt als bij ons Jan en Piet. Bovendien blijkt dat zowat elke inwoner van Taffraoute wel in meer of mindere mate ?bevriend? is met onze Britse klimhelden die de eerste routes hebben geopend. Maar alles wijst erop dat ons klimavontuur is begonnen?

Tagdicht - 'Off Road'
(4A, +-250m, geopend door C.J.S. Bonington & D.W. Walker in 2002)

Na een verrassend koude nacht sorteren we ons materiaal en gaan we op weg naar Tagdicht. Na flink wat kronkelen over scherp in het zand uitgesneden haarspeldbochten en een schietgebedje tot Allah (Oh God, geen tegenliggers alsjeblief!) ontdekken we net naast de weg de start van onze route. Naar haken hoeven we in elk geval niet te zoeken. Wie hier klimt, zorgt zelf voor zekeringspunten door middel van klemblokjes, friends en een occassionele zandloper. Het solide kwartsiet van de Anti-Atlas doet de rest?

Als ik na een 40-tal meter klimmen op een klein maar evident terras kom, blijk ik niet de enige te zijn die het een comfortabel plekje vind voor een standplaats. In de barst rechts van mij zijn 2 nuts achtergelaten. Ze zitten muurvast. Enkele krachtendriehoeken later roep ik Relais. De eerste lengte doet zijn 4A-quotatie (British!) alle eer aan en de tweede doet daar nog een klein schepje bovenop. Ruben klimt die tweede lengte echter erg keurig voor. We zitten goed qua zekeringsmogelijkheden en kunnen zelfs een redelijk tempo aanhouden. Vanaf de derde lengte wordt het niveau nog meer bescheiden en beklimmen we de rotsgraat net boven de piste naar Tagdicht. Fraaie gendarmes vergemakkelijken het maken van standplaatsen.

Rond 16u lokale tijd bellen we vanop de top met de GSM naar huis om te zeggen dat de eerste route erop zit. Het thuisfront meldt ? naar goede gewoonte - dat we voorzichtig moeten zijn en dat de potsierlijke klimfilm Vertical Limit gisteren weer eens de beeldbuis heeft geteisterd. Ruben en ik hebben geen tijd om er allemaal lang bij stil te staan ? we weten immers dat we nog een flinke afklim voor de boeg hebben.

Inderdaad, afklimmen want abseilen is op Jebel El Kest geen leuke hobby. Cactussen in allerlei vormen en maten, gaande van de pijnlijke en giftige Euphorbia tot de eetbare prikperen, versieren hier de rotsen. Samen met een erg variërende hellingsgraad en de nogal onoverzichtelijke structuur van het massief zorgen zij voor een hoog risico op geblokkeerde klimtouwen. Daarom zoeken we naar een afklimmogelijkheid. Aan de linkerkant van het massief vinden we iets wat van ver op een pad lijkt. Insjallah! Allah is met ons want mits goed geconcentreerd afklimmen (met af en toe korte derdegraads-passages) en flink tempo houden staan we een uurtje voor zonsondergang aan de auto.

Alles is vrij makkelijk gegaan. Misschien te makkelijk, bedenk ik nog even. Maar voor de mensen hier is er niks makkelijk. Dat wordt bij onze terugkomst al meteen bewezen. Omar, notre responsable camping, gooit niet alleen met Arabische scheldwoorden maar ook met zijn hark naar een hansworst die met drinkbaar water de ruiten van zijn zwerfwagen wil wassen. Het incident bekoelt maar Omar wil wel even kwijt dat de laatste regen ongeveer 4 weken geleden is gevallen?

?Eastern Front Anergui?
(4A, +-125m, geopend door R.McBain & J.Lowther in 2003)

Na alweer een vriesnacht geraken we moeilijker uit bed. De koude ?s nachts hebben we wel degelijk onderschat. Gisterenavond zijn we in één of ander tapijtenwinkeltje verzeild geraakt. Pour l?escalade vous devez aller à Anergui. Je peux vous montrer, mais je prends pas la responsabilité. Je suis pas guide. Moi grimper? Oui, oui, avec mon tapis volant? Ook voor ons bezoek aan de tapijtenverkoper (we kopen weer es niks, ook al kost dat heel wat moeite) waren we al van plan om naar Anergui te gaan. Omdat de aanloop wat complexer is en het dorpje erg afgelegen, kiezen we een wat kortere route.
Een 4A-tje van 125m? zo ziet dit lijntje er uit in de topo, maar het spijt me nu al dat ik me vrij onrespectvol over deze route heb uitgelaten. Ik heb namelijk net een halve touwlengte uitgeklommen en heb een probleem: ik doe het net niet in mijn broek van de schrik en daar zijn meerdere goede redenen voor.

6m boven de start van de route? Nog geen mogelijkheid gevonden om enige pro te steken? Ik vervloek bejaarde Britten die dit 4A durven noemen? In de Ardennen klim ik dat op m?n sokken, of voor mijn part op Marrokaanse pantoffels?Dat zal allemaal wel maar mijn grijze cellen willen zekeringsmogelijkheden ? 2m hoger, natuurlijk, een propere barst? Schuifel, schuifel? 8m boven de start van de route? Nee, hé, dat is geen barst, dat is niet diep genoeg om ook maar iets in te steken maar ik sta hier wel goed en, ja ik zie hem? Een horizontale barst?Oppassen voor cactus links en nog meer prikkerig fruit rechts, maar die barst, dat moet hem worden? Ruben roept dat in Marche-les-Dames de eerste haken ook hoog zitten? Merci ? 13m boven de start van de route plaats ik een flinke blauwe friend? nog niet wetend dat ik en die friend echt goede vrienden zullen worden? Het wordt iets makkelijker maar? Een tikkeltje bold zouden die bejaarde Britten zeggen? Aan grepen geen gebrek, dus we zijn weeral 3m hoger de route in gekropen? Maar tussenzekeringen blijven schaars? Kruipen is het woord want ik zit zowat met heel mijn lijf in een grote barst waar ik nog amper uit kan...Nog amper uit durf? Mijn achterste schuurt mijn laatste klemblokje er zowaar uit? dat was te voorspellen want sinds die blauwe dikkerd zit er enkel maar brol in die barstjes? Hopla, nog 2 meter hoger en we kunnen weer wat Lego-blokjes kwijt in kleine rotsbarstjes? Als ik hierop val zijn die er zo uit maar? Het helpt wel om nog wat hoger te komen ?Begin te bedenken dat ik al heel lang bezig ben om een klein stukje hoger te komen?

Na ongeveer een halve touwlengte heb ik er genoeg van. Behalve mijn goede vriend de blauwe friend, ruw geschat 10m onder mij, zit er geen enkel zekeringspunt waar ik echt op wil vallen. Ik roep aan Ruben dat ik ermee kap. Eindelijk zie ik hem denken en ik denk alleen aan afklimmen. Ik weet dat hij het houdt als ik eruit ga? hij zit volgens de boekjes perfect ?het is zo?n BD Camalot N°3? dat moet wel wat kunnen hebben? goh, die blokskes komen inderdaad los alsof het niks is?  Ik herhaal al afklimmend mijn mantra die blauwe houdt alles, zeker weten.  Dan sta ik plots naast Ruben, we hebben een belangrijke beslissing genomen: de rest van de dag gaan we whisky drinken, wandelen en de route voor morgen zoeken. Insjallah. Als Allah het wil? maar vandaag wilde hij even niet.

* Trevor Jones overleed in 1996. Tal van routes in het gebied zijn aan hem opgedragen.

Met bijzondere dank aan DE BERGHUT Hamme voor sponsoring en advies.

Deel 2 van dit artikel verschijnt spoedig op www.belclimb.net en bevat ook meer praktische informatie over het klimmen om en rond Taffraoute.

 

 

 

Je moet ingelogd zijn om een commentaar toe te voegen
Inloggen
Registreren